Pandemi nedeniyle dünya 2020 ve 2021 yıllarının büyük çoğunluğunu karantinada geçirdi. Olayların azalmasıyla olağan hayata geri dönülse de koronavirüs hadiseleri tekrar artışa geçti.
Uzmanlar, önlemlerin azalması ve gereğince süratli yapılamayan aşının da tesiriyle hadiselerin arttığına dikkat çekiyor. Aşıyla birlikte maske ve ara üzere önlemlere uyulmasının, salgını denetim altına almada yardımcı olması bekleniyor.
Koronavirüs hadiseleri neden artıyor?
Peki, bayram tatili dönüşünde Türkiye’yi bu durum nasıl etkileyecek?
Vaka artışlarındaki son durumu ve yeni varyantların tesirini Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sıla Akhan, TRT Haber’de kıymetlendirdi.
”Aşıların aktifliğini koruduğunu söyleyebiliriz”
Prof. Dr. Akhan, yeni varyantın epeyce değerli bir varyant olduğunu belirterek, ”Vakaların azaldığı devirde yine bu kadar pik yapabilmesi bilhassa yaza geldiğimiz ve olayların sakin geçmesini beklediğimiz bir periyotta bu türlü büyük bir pik yapabilmesi çok değerli bir varyant olduğunu gösteriyor. Hem tutunmasında hem enfeksiyon yapabilmesinde bir artış kelam konusu. Burada birinci halinden farklılaşmış olsa bile virüsteki değişimler aşıların aktifliğini koruduğunu söyleyebiliriz” dedi.
Yeni varyantın en büyük özelliğinin aşıdan kaçabilme özelliği olduğunu vurgulayan Akhan, şunları söyledi:
”Aşılarını hiç olmayanlarda şuanda mesela hastaneye başvuranlarda büyük bir artış var. Hakikaten beklenmeyecek seviyede birinci baştaki üzere semptomatik geçiren bir hasta kümesi var. Baktığımızda bu bireylerin ya hiç aşısız bireyler olduğunu ya da iki tane aşı olduğunu lakin üzerinden bir yıl geçmiş bireyler olduğunu görüyoruz. Yani şuan için aşıların aktifliği azalmış olsa bile zira bu varyantın en büyük özelliği aşılardan kaçabilme özelliği.
Ama biz virüsle gayret ederken yalnızca bu b hücrelerinin antikor yanıtıyla gayret etmiyoruz birebir vakit da T hücre karşılığıyla da çaba ediyoruz. Aşılar bunları hala kapsayabilecek seviyede olduğunu hatırlatma dozlarını ne kadar yaparsak o kadar az semptomatik o kadar hafif seviyede geçirebileceğimizi söyleyebiliriz. Bu devirde hatırlatma dozlarını geciktirmemek varyantı ciddiye almak üzere önlemleri almalıyız. Teneffüs sisteminin bütün semptomlarıyla karışımıza geliyor. Yani boğaz ağrısıyla karşımıza geliyor. Başında bariz bir ateş oluyor. Sonraki devirde tekrar akciğer işlevlerinde bozulmaya neden oluyor.”
”Kuvvetli bir tutunma özelliği olduğunu gösteriyor”
Akhan, ”Bayram dönüşünde olay sayılarında daha fazla artış olur mu?”sorusuna şu karşılığı verdi:
‘Böyle bir yaz basamağında olaylar bizim çok lehimizdeyken bütün dünyada BA.4-BA.5 dediğimiz varyant hakim hale geçiyor. Yani yüzde 50’nin üzerinde bir döngüsü var şuanda. Lakin gitgide tartısını koymaya başlıyor. Şuan BA.1 üzere geçirenler biraz daha hafif geçirebilirler ama BA.4 ve BA.5 biraz daha hakimiyetini artırmaya başladı. Bu türlü hakimiyet kurabildiğine nazaran daha kolay bulaşması kelam konusu. Yazın bu türlü bir artış gördüğümüze nazaran hakikaten kuvvetli bir tutunma özelliği olduğunu gösteriyor. Olaylar artabilir, bizim bu devirde hatırlatma dozlarımızı yaptırmamız, korunma yollarına dikkat etmemiz, kalabalık ortamlarda az kalacaksak bile maske takmamız zira daha kısa vakitte bulaşabiliyor. Bir semptomu varsa herkeste tıpkı semptomun olması gerekmiyor. Herkeste farklı semptom gösteriyor. Bir semptomu varsa test yaptırması gerekiyor.
”Herkesin hatırlatma dozu yaptırmasında yarar var”
Hatırlatma dozunun son derece kıymetli olduğunu vurgulayan Akhan, ”Geçirmiş olan şahıslardaki bağışıklık geçirdim şuanda yaptırmama gerek yok yanlış bir kavram oluyor. Tekrar varyantta da bir değişim var. BA.1’i geçirmişse BA.4 ve BA.5’i geçirebilmesi kelam konusu. Biraz daha kısa vadeli bir bağışıklık oluyor. Aşılarını son dozunun üzerinden 20 hafta geçmiş herkes bir hatırlatma dozu yaparsa bu dayanak olur. Kronik hastalığı varsa kesinlikle yatırması gerekir. Öbür şahıslarda bunu yaptırırsa hem toplumdaki sirkülasyonun azalması hem de kendilerinin nasıl geçireceğini varsayım etmesi sıkıntı olduğu bir dönmedeyiz. Bu yüzden de herkesin hatırlatma dozu yaptırmasında yarar var. Şuan da en az bağışık olanlar geçiriyor. Şuan hiç aşı olmamış olanlar aşısını yaptırmamış olanların süratli hareket etmesi gerekiyor” dedi.
