Gözlüğü takılı olmasına rağmen gözlüğünü etrafta arayan insanlar veya inmesi gereken durağı kaçıran yolcular etrafımızda çoktur ve zaman zaman biz de bu durumları yaşayıp normal karşılamışızdır. Peki tüm dalgınlıklar normal mi? Bu soruya İsrail Haifa Üniversitesinden klinik psikolog Prof. Dr. Eliezer Somer, dalgınlıkları uyum bozucu olan ve uyum bozucu olmayan şeklinde sınıflandırıp “hayır” cevabını veriyor. Ona göre bazı dalgınlıklar hastalık derecesinde.
İlk defa Prof. Dr. Eliezer Somer tarafından tanımı yapılan uyum bozucu dalgınlık (maladaptive daydreaming) henüz ruh sağlığı bozukluğu tanı kitabı olan DSM 5’e hastalık olarak konulmasa da Somer ve diğer birçok ruh sağlığı uzmanına göre bu ciddi bir sağlık problemidir ve tedavi edilmesi gerekir.
Uyum bozucu olmayan dalgınlığın nedenleri neler olabilir?
Günlük hayatımızda bazen bir anlık dikkatsizliğimizden, unutkanlığımızdan bazen de gerçek hayattan kaçma uğraşımız sonucunda yaşadığımız dalgınlıklardır.
Uyku problemleri dalgınlığın artma nedenlerinden biri.
Uyku problemleri, odaklanmakta sıkıntı yaşamanıza ve dikkatinizin dağılmasına neden oluyor olabilir. Bu tür problemlerin varlığında uyku hijyeninizi artırmayı deneyebilirsiniz.
Beyniniz kaygılarınızla çok dolu olabilir.
Anksiyetenin varlığı beyninizi yorar. Kafanızda kısır döngü şeklinde bitip tükenmeyen tekrarlayan düşünceler varsa bu, dalgınlığınızı artırıyor olabilir. Nefes egzersizleri ve rahatlama egzersizlerini kullanarak kaygılarınızla başa çıkmayı deneyebilirsiniz.
Fizyolojik sağlık problemlerinizin varlığına işaret ediyor olabilir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB) ile epilepsi gibi bazı sağlık problemlerinde de dalgınlık sıklıkla görülür. DEHB, özellikle çocuklarda kendisini dikkat eksikliğinin, unutkanlığın baskın olduğu bir formda gösterebilir. Epilepside ise dalgınlık, hastalığın başlangıç aşamasında görülür. Dolayısıyla böyle bir şüphenin varlığında psikiyatri ve nöroloji polikliniklerini ziyaret etmeniz gerekir.
Uyum bozucu dalgınlığın nedenleri nelerdir?
Uyum bozucu dalgınlığın; dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB), obsesif kompulsif bozukluk (OKB), travma ve depresyon gibi hastalıklar ile ilişkili olduğu düşünülse de nedeni henüz tam olarak bilinmiyor. Aşağıda bulunan cümlelerin hepsini de sık sık kuruyorsanız nedeni uyum bozucu dalgınlık olabilir:
1. Dalgınken kurduğum hayaller o kadar kaliteli ve detaylı ki yazsam sinema filmi olur.
2. Rüyalarımda o kadar farklı olaylar yaşanır ki biraz daha zorlasam bir ülke kurup bir ülke yıkacam artık.
3. Gerçek hayat zaten çok sıkıcı, arada bir kurduğum hayaller hayatımı biraz renklense de bazen çok zamanımı aldığı oluyor.
4. Günümün neredeyse yarısı hayal kurmakla geçiyor. Çay içerken, kahve içerken kendimi hayal kurarken buluyorum. Bu kadar hayal kurmak yormaya başladı.
5. Hayal kurarken o kadar dalarım ki kendi kendime konuştuğum, jest ve mimiklerimi kullandığım da olur. Bu, bazen yetiştirmem gereken işleri aksatmama neden olur.
Peki uyum bozucu dalgınlığınız varsa ne yapmalısınız?
Ruh sağlığı uzmanlarından yardım almayı deneyebilirsiniz ama direkt bu bozukluğa yönelik bir tedavi bulunmuyor. Eşlik eden diğer hastalıklar (DEHB, OKB gibi) üzerinden gidilip belirtiler tedavi edilmeye çalışılabilir.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4
