Çin, uzun süredir yabancı yonga üreticilerine olan bağımlılığını azaltmaya ve yerel üretim yeteneklerini geliştirmeye yönelik “Made in China 2025” planın duyurmuştu. Bu planın bir parçası olarak kendi ürettiği seçeneklere daha çok odaklanmaya karar verilmişti. Ancak bu hırsları, Hollanda merkezli ASML tarafından üretilen “litografi” araçlarının ülkeye satışını yasaklamak isteyen ABD tarafından her an engellenebilir.
Amerika Birleşik Devletleri’nin baskısı nedeniyle Yonga yapım sürecinde kullanılan dünyanın en büyük litografi makineleri tedarikçisi olan Hollandalı ASML‘nin, birim başına yaklaşık 164 milyon dolara mal olan (2.827.409.200 ₺) en gelişmiş aşırı ultraviyole (EUV) litografi ekipmanını ihracat lisansı alamadığı için Çinli müşterilerine satması yasaklanmıştı.
ABD: ASML’ye baskı yaparak Çin’e bir nevi ambargo uyguluyor
Bloomberg’e göre, ABD hükümeti ASML’yi eski derin ultraviyole (DUV) litografi araçlarını Çinli müşterilere satmayı bırakması için zorladığını belirtti. DUV bir nesil eski olmasına rağmen, bu teknoloji hala telefonlarda, otonom arabalarda, PC’lerde, robotlarda ve daha fazlasında bulunan çipleri oluşturmak için kullanılıyor.
ABD, DUV teknolojisinin en gelişmiş türü olan daldırma litografi makinelerinin Çin’e satışını yasaklamak istiyor. ASML ise bu alandaki ana oyuncu durumunda; geçen yıl daldırma litografi sistemlerinin satışında %95 pazar payına sahiplerdi.
ASML tarafından üretilen litografi araçları
The Reg tarafından belirtilenlere göre, DUV sistemleri çoğunlukla 30nm gibi daha eski üretim süreçleri için kullanılırken, daha yoğun (3nm, 5nm, 7nm vb) işlemciler yapmak için çoklu modelleme teknikleri kullanılıyor. Örneğin TSMC, 7nm işlemcilerin ilk iki nesli için DUV kullanmıştı. ABD ayrıca, Nikon gibi Japon şirketlerine, aynı DUV araçlarını Çin’e satmayı bırakmaları için de baskı yapmaya çalışıyor.
ABD istediğini tam olarak alırsa, ASML’nin kârı büyük bir darbe yaşayabilir. Çinli çip üreticileri, geçen yıl ASML satışlarının yaklaşık yüzde 14,7’sini oluşturuyordu. Size rakamlar hakkında daha fazla fikir vermek gerekirse, Çin’in en büyük yonga üreticisi olan SMIC, DUV kapasitesini 2023 yılına kadar büyütmek için 11 milyar dolar yatırım yapmayı planlıyor.
ASML sözcüsü, “Tartışma yeni değil. Hiçbir karar alınmadı ve söylentiler hakkında spekülasyon yapmak veya yorum yapmak istemiyoruz” açıklamasını yaptı. Geçen ay, hükümet tarafından işletilen Çin Uluslararası Ekonomik Değişim Merkezi‘nin baş ekonomisti Chen Wenling, “ABD ve Batı, Çin’e Rusya’ya karşı olduğu gibi yıkıcı yaptırımlar uygularsa” Çin hükümeti olarak Tayvan’ın TSMC çip üreticisini satın alma çağrısında bulundu.
ABD’nin bu yeni ambargo ve baskı tehditi hakkında ne düşünüyorsunuz?
